همچنین فولاد کربن ساده در بیشتر محیطها اگر محافظت نشود، بهآسانی زنگ میزند. به همین علت برای جلوگیری از خوردگی فلز، راههای زیادی برای تغییر آن وجود دارد. دو راهحل رایج از فولاد ضدزنگ یا فلز گالوانیزه برای این کار استفاده میکند. درعینحال که هر دو فلز در برابر زنگزدگی و خوردگی مقاوم هستند تفاوتهای مهمی میان آن دوجود دارد که باید دانست.
فلز ضدزنگ چیست؟
این فلز به علت عناصر آلیاژی اضافیای که در ترکیبات شیمیایی آن وجود دارد، در برابر خوردگی مقاوم است. فولاد کربن ساده عمدتاً متشکل از آهن و کربن است اما فلز ضدزنگ برای مقاومت در برابر خوردگی دارای افزودنیهای کروم است. کروم و گاهی اوقات عنصرهای آلیاژی دیگری در طول فرآیند ذوب اولیه به فلز ضدزنگ قبل از اینکه تغییر شکل خاصی پیدا کند. اضافه میشوند.
فلز گالوانیزه چیست؟
نوعی فلز با لایهای از زینک روکش شده است که به جلوگیری از زنگزدگی فلز زیرین کمک میکند. این لایه معمولاً کاملاً باریک است، اغلب به هزاران اینچ یا میکرون میرسد. برای ساخت فلز گالوانیزه لایه زینک معمولاً درست بعد از ذوب، تصفیه و شکلگیری صفحه یا ورق فلز تشکیل میشود. گاهی اوقات حتی بعد از فرآیندهای تولیدی بر روی آن مانند خم کردن یا جوشکاری صورت میگیرد.
فلز ضدزنگ چگونه در برابر خوردگی مقاومت میکند؟
این فلز به علت کروم اضافهشده (و گاهی اوقات سایر عناصر افزودنی) در برابر خوردگی مقاوم است. خوردگی زمانی روی فولاد کربن اتفاق میافتد که آهن فولاد میتواند با اکسیژن در محیط اطراف آن ترکیب شود. کروم میتواند از این اتفاق جلوگیری کند چون با اکسیژن ترکیبشده و لایهای نفوذی از کروم اکسید تشکیل میدهد. این لایه در بسیاری از مواقع از تشکیل اکسید آهن (شناختهشده بهعنوان زنگ) تا زمانی که محتوای کروم بهاندازه کافی وجود دارد جلوگیری میکند. گریدهای مختلفی از فولاد ضدزنگ، طراحی و مقادیر موردنیاز کروم و سایر عنصرهای آلیاژی را تعیین میکنند. که به نشان دادن میزان مقاومت در برابر خوردگی کمک میکنند.
فلز گالوانیزه چگونه در برابر خوردگی مقاومت میکند؟
این فلز به علت روکش روی که فولاد کربن را پوشش میدهد در برابر خوردگی مقاوم است. لایه زینک دو هدف را در پیش میگیرد:
- آن از تماس اکسیژن با فولاد جلوگیری میکند بنابراین احتمال خوردگی کاهش پیدا میکند.
- حتی اگر روکش روی صدمههای جزئی ببیند و در معرض مقادیر کم آهن قرار بگیرد، زینک نزدیکی که در بقیه روکش وجود دارد از فولاد واکنشپذیرتر است. این امر احتمال اینکه زینک بیشتر از آهن مولکولهای اکسیژن را جذب کند، افزایش میدهد و درنهایت از تشکیل زنگزدگی بر فولاد جلوگیری میکند.
تفاوت میان فولاد ضدزنگ و فلز گالوانیزه
خواص مقاوم در برابر خوردگی در فولاد ضدزنگ معمولاً بیشتر از فلز گالوانیزه است. اگر این فلز خراشیده شود، همچنان میتواند خاصیت مقاوم بودن را در اطراف ناحیه تحت تأثیر حفظ کند. بااینحال، اگر لایه روی فلز گالوانیزه آسیب ببیند، میتواند فولاد کربن زیرین را در معرض قرار داده و آسیبپذیر کند. و چون فلز گالوانیزه اغلب در ورقههای بزرگ زینک غوطهور و سپس برش داده میشود لبههایی که برشها ازآنجا ایجادشدهاند در معرض آسیب باقی میمانند و احتمال زنگزدگی را افزایش میدهند.
فولاد ضدزنگ بهطورکلی ظاهر زیباتری از فلز گالوانیزه دارد، چون معمولاً رنگ نقرهای براقی در برابر طرح خاکستری فلز گالوانیزه دارد و گرانتر از آن است.
کاربردهای فولاد ضدزنگ
آن معمولاً در جایی که خطر خوردگی نگرانی بزرگی محسوب میشود و مجاز نیست کاربرد دارد. این محلها عبارتاند از:
تجهیزات فرآوری غذایی
تجهیزات تولید دارو
اجزای موتور هوافضا
لوازم آشپزخانه
انواع خاصی از به ستها
کاربردهای آن
از آن در جایی استفاده میشود که خوردگی عامل مطلوبی نیست اما ممکن است مقادیر کم آن مجاز و زیبایی، مسئله مهمی نباشد. اینها عبارتاند از:
داکت وورک
اجزای متحرک
انواع مختلفی از پستها
اشعههای سازهای
کابینتهای فلزی
نردهها
راهروها
نشانههای ترافیکی
قطبهای الکتریکی