فلز گالوانیزه
این نوعی از فولاد کربن است که گالوانیزه شده و با لایه باریک روی که بهعنوان سدی در برابر اکسیژن و آب عمل میکند و از رسیدن آنها به فولاد جلوگیری میکند، روکش میشود. اگر نگران هستید و از خودتان میپرسید آیا فولاد ضدزنگ، زنگ میزند؟ این انتخابی کاملاً مناسب است. اگر روکش روی اشتباهی یا عمداً خراش بردارد، همچنان از محلهای نزدیک فلز از طریق محافظ کاتدی با تشکیل یک روکش محافظ از جنس زینک اکسید محافظت میکند. آلومینیوم روی با اکسیژن و رطوبت واکنش نشان میدهد و روکش از اکسید شدن بیشتر آهن جلوگیری میکند.
گریدهای مختلفی از این نوع فلز وجود دارد، هرچقدر تعداد گرید بیشتر باشد، لایه زینک که آن را در برابر خوردگی مقاوم میکند ضخیمتر است.
فلزهای قرمز
این فلزها حاوی هیچ آهن یا آهن کمی هستند که آنها را در برابر زنگزدگی یا احتمالاً خوردگی مقاوم میکند. آنها عبارتاند از مس، برنج و برنز. این فلزها وقتی اکسید میشوند، پوسیده نمیشوند اما به علت تماس طولانی با اکسیژن رنگشان سبز میشود. لایه سبزی که هنگام اکسید شدن روی مس تشکیل میشود، پتینه سبز نام دارد. این لایه به مقدار زیادی از پوسیدگی جلوگیری میکند اما ظاهر زیبایی ندارد. این فلزها که بدون خوردگی باقی میمانند عبارتاند از:
برنج
وقتی برنج در معرض آب قرار میگیرد، اکسید میشود اما چون دارای آهن کمی است، بهآسانی زنگ نمیزند. اکسید برنج معمولاً به رنگ سیاه، آبی و سبز است که بر روی سطح فلز سخت میشود. برخلاف پوسیدگی ترکیب برنج را تغییر نمیدهد. بعضی از افراد آن را به علت جلوه تزئینی کنار میگذارند. این کار برنج را از زنگزدگی و اکسید آهن محافظت میکند و قویتر از مس خالص است. افزایش استحکام و شکلپذیری آن را به فلزی بدون خوردگی و انتخابی کلاسیک برای کاربردهای دریایی تبدیل کرده است. برنج، نرمتر، شکلپذیرتر و ازنظر زیبایی ظاهر جذابی دارد که باعث شده انتخابی محبوب برای موارد تزئینی، لوازم منزل و آلات موسیقی باشد.
برنز
برنز آلیاژ دیگر مس است که شامل ترکیبی از قلع و درصدی کافی از فلزهای دیگر است. آن به علت نبود آهن بدون خوردگی باقی میماند که این امر باعث میشود دچار زنگزدگی یا اکسید آهن نشود. در موارد نادر، میتواند توسط کلریدها تحت شرایطی مانند غوطهور شدن در آبشور دچار نوعی فرآیند شیمیایی مخرب به نام بیماری برنز شود.
مس
مس را میتوان همهجا بهراحتی به شکل فلزی خالص پیدا کرد. بهطور طبیعی قهوهای است وقتی پوسیده میشود به رنگ سبز روشن درمیآید.
مس زنگ نمیزند اما اگر در مجاورت هوا قرار بگیرد اکسید میشود. آن لایه سبز، پتینه نام دارد. این لایه از فلز محافظت میکند اما ظاهر خوشایندی ندارد.
کورتان و فولاد هوازدگی
ممکن است این اسم را نشنیده باشید اما فولاد هوازدگی بهعنوان فولاد COR-TEN شناخته میشود که تا % 21 حاوی عناصر آلیاژی است. از قبیل کروم، مس، نیکل و فسفر. ترکیب همه این عناصر نوعی پتینه محافظتی زنگ تشکیل میدهد که پوسیدگی باگذشت زمان را کاهش میدهد. این فلز ارزانتر از فولاد ضدزنگ است.
اینها چند نمونه از فلزاتی بودند که بهآسانی زنگ نمیزنند اما تفاوت زنگزدگی و خوردگی چیست. چرا فلز زنگ میزند یا خورده میشود؟ افراد زیادی این سؤالها را میپرسند. تفاوت میان زنگزدگی و خوردگی را در قسمت پایین توضیح میدهیم.
تفاوت میان زنگزدگی و خوردگی
افراد اغلب این دو اصطلاح را اشتباه میگیرند. تفاوت اصلی این است که پوسیدگی نوعی از اکسید شدن است اما زنگزدگی بخشی از پوسیدگی است. پوسیدگی یا خوردگی به علت اثرات شیمیایی اتفاق میافتد و بسیاری از مواد را تحت تأثیر قرار میدهد اما زنگزدگی بهطورکلی بر مواد آهنی اثر میگذارد و تا مواد شیمیایی مختلف پیشرفت میکند.
زنگزدگی
در هوا و رطوبت اتفاق میافتد
فرآیندی آرام است
دلیل رنگ قرمز-نارنجی آن در طبیعت، اکسید شدن آهن به علت اکسیژن و رطوبت آب است.
خوردگی
اثرات بدی بر کیفیت فلز دارد
به علت عناصر موجود در فلز باعث تشکیل اکسیدها، سولفید و هیدروکسید میشود
چگونه میتوان از خوردگی جلوگیری کرد
سازمان جهانی خوردگی هزینه کلی آن را سالانه حدود 5/2 تریلیون دلار پیشبینی میکند. اما به شرطی که اقدامات پیشگیری صحیحی انجام شوند این میزان 25 در صد کاهش مییابد. خوردگی بهتنهایی مشکل مالی نیست اما برای سلامتی مضر است. مهندسان گامهایی به سمت استفاده از فلزات یا آلیاژهای مناسب و مطابق با دانشهای متالورژی برداشتهاند. همچنین از فعلوانفعالات شیمیایی احتمالی میان فلزهای مورداستفاده در لوازم، پستها و سطوح آگاهی دارند. بعضی از گامهایی که باید برای جلوگیری از خوردگی بردارید عبارتاند از:
استفاده از فلزات بدون خورگی مانند آلومینیوم و فولاد ضدزنگ. آنها زیست دوست هستند و برای استفاده در موقعیتهای مختلف بهاندازه کافی تطبیقپذیر میباشند.
توسط لیزر، به فلزها ساختاری غیر بلوری بدهید تا در برابر خردگی مقاوم شوند.
از روکشهای غیرفلزی نظیر گریس، فیبر کربن، پلاستیک و روغن برای نگهداری آن بدون خوردگی استفاده کنید.
برای جلوگیری از تماس فلز با شرایط محیطی سخت از روکش محافظتی ضد خوردگی استفاده کنید.
روکشها خیلی مؤثر هستند. آنها در برابر اشعههای یوی و دما مقاوماند، گچی و تیره نمیشوند و فقط به یکلایه نیاز دارند.
از مواد خشککننده استفاده کنید و مطمئن شوید انواع مختلف فلز، تمیز و خشک هستند.
اینها فلزاتی هستند که زنگ نمیزنند اما بعضی از آنها دچار خوردگی میشوند چون هرکدام ویژگی مختلفی دارد و عملکرد آن متفاوت است. انجام تدبیرات پیشگیرانه عمر فلز را زیاد میکند و آن را در شرایط خوبی نگه میدارد. تا اینجا احتمالاً متوجه شدهاید که خریدن انواع مختلف فلزها و نگهداری از آنها ضروری است اما اگر همچنان ابهاماتی دارید، بدون هیچ تردیدی با ما در تماس باشید. ما آماده کمکرسانی هستیم.